Ïåðåâîä Ì. Å. Ñåðãååíêî.
Êîììåíòàðèé ñîñòàâëåí Â. Ì. Ñìèðèíûì, Ã. Ï. ×èñòÿêîâûì è Ô. À. Ìèõàéëîâñêèì. Ðåäàêòîð êîììåíòàðèåâ —
Ðåä. ïåðåâîäà è êîììåíòàðèåâ (èçä. 1991) Â. Ì. Ñìèðèí. Ðåäàêòîðû ïåðåâîäà (èçä. 2002)
Ëàò. òåêñò: Loeb Classical Library, F. G. Moore, 1949/1995. ÑÊÐÛÒÜ ËÀÒÈÍÑÊÈÉ ÒÅÊÑÒ
2. (1)  Ñèöèëèè íàáðàíî áûëî òðè òûñÿ÷è ñîëäàò — âåäü îòáîðíîå âîéñêî, ñòîÿâøåå â ýòîé ïðîâèíöèè, áûëî ïåðåâåçåíî â Àôðèêó; ïîáåðåæüå Ñèöèëèè ðåøèëè îõðàíÿòü ñ ñîðîêà êîðàáëÿìè íà ñëó÷àé ïîÿâëåíèÿ çäåñü âðàæåñêîãî ôëîòà èç Àôðèêè. (2) Òðèíàäöàòü íîâûõ êîðàáëåé ïðèâåë â Ñèöèëèþ Âèëëèé; ïðî÷èå — ñòàðûå, îñòàâàâøèåñÿ â Ñèöèëèè, — áûëè ïðèâåäåíû â ïîðÿäîê. (3) Êîìàíäîâàòü ýòèì ôëîòîì ïîñòàâëåí áûë Ìàðê Ïîìïîíèé — åìó, ïðåòîðó ïðîøëîãî ãîäà7, âëàñòü áûëà ïðîäëåíà; ñ.402 îí ïîñàäèë íà ñóäà íîâîáðàíöåâ, ïðèáûâøèõ èç Èòàëèè. (4) Ñòîëüêî æå êîðàáëåé è òàêóþ æå âëàñòü ðåøåíî áûëî äàòü Ãíåþ Îêòàâèþ, òîæå ïðåòîðó ïðîøëîãî ãîäà7a, äëÿ îõðàíû ñàðäèíñêîãî ïîáåðåæüÿ. Ïðåòîðó Ëåíòóëó âåëåíî áûëî ïðåäîñòàâèòü äëÿ ýòèõ ñóäîâ äâå òûñÿ÷è ñîëäàò. (5) Ïîáåðåæüå Èòàëèè òîæå íåëüçÿ áûëî îñòàâëÿòü áåççàùèòíûì (âåäü íåÿñíî áûëî, êóäà ïîøëþò ñâîé ôëîò êàðôàãåíÿíå) — çäåñü îõðàíà ïîðó÷åíà áûëà Ìàðêó Ìàðöèþ, òîæå ïðåòîðó ïðîøëîãî ãîäà, è ñ òåì æå ÷èñëîì êîðàáëåé. (6) Ïî ïîñòàíîâëåíèþ ñåíàòà êîíñóëàìè íàáðàíî áûëî òðè òûñÿ÷è ñîëäàò äëÿ ýòîãî ôëîòà è äâà ãîðîäñêèõ ëåãèîíà íà âñÿêèé íåïðåäâèäåííûé ñëó÷àé. (7) Èñïàíèÿ ñî ñâîèì âîéñêîì áûëà îñòàâëåíà ïðåæíèì êîìàíäèðàì — Ëóöèþ Ëåíòóëó è Ëóöèþ Ìàíëèþ Àöèäèíó. Ðèìëÿíå â ýòîì ãîäó âåëè âîéíó, èìåÿ äâàäöàòü ëåãèîíîâ è ñòî øåñòüäåñÿò âîåííûõ êîðàáëåé8. (8) Ïðåòîðàì áûëî âåëåíî îòïðàâëÿòüñÿ â ñâîè ïðîâèíöèè. Êîíñóëàì ïðèêàçàëè äî îòúåçäà èç Ãîðîäà óñòðîèòü Âåëèêèå èãðû — â ñâîå âðåìÿ Òèò Ìàíëèé Òîðêâàò äàë îáåò9 ñïðàâèòü èõ, åñëè ÷åðåç ÷åòûðå ãîäà â ãîñóäàðñòâå âñå áóäåò ñòîëü æå áëàãîïîëó÷íî. (9) Ëþäåé âîëíîâàëè íîâûå çíàìåíèÿ, î êîòîðûõ ñîîáùàëè èç ìíîãèõ ìåñò: ïîâåðèëè, ÷òî âîðîíû íå òîëüêî ðàñêëåâàëè çîëîòî íà Êàïèòîëèè, íî è ñúåëè åãî; (10) ìûøè â Àíòèè ïîãðûçëè çîëîòîé âåíîê; íà ïîëÿ âîêðóã Êàïóè îïóñòèëàñü òó÷à ñàðàí÷è, íåèçâåñòíî îòêóäà âçÿâøåéñÿ; (11) â Ðåàòå ðîäèëñÿ æåðåáåíîê î ïÿòè íîãàõ; â Àíàãíèè ïî íåáó òî òàì òî ñÿì ìåëüêàëè îãíè10, ïîòîì âñïûõíóë îãðîìíûé ôàêåë; (12) â Ôðóçèíîíå ñîëíöå îïîÿñàëî óçêîå êîëüöî11, êîòîðîå çàòåì îêàçàëîñü âíóòðè êðóãà áîëüøåãî, ÷åì ñîëíöå; ïîä Àðïèíîì îñåëà çåìëÿ è íà ðîâíîì ìåñòå ñäåëàëñÿ îãðîìíûé ïðîâàë. (13) Ó îäíîãî èç êîíñóëîâ ïðè æåðòâîïðèíîøåíèè ïå÷åíü ïåðâîãî çàêëàííîãî æèâîòíîãî îêàçàëàñü áåç ãîëîâêè12. Äëÿ îòâðàùåíèÿ ñòðàøíûõ ïðåäçíàìåíîâàíèé êðóïíûå æèâîòíûå ïðèíåñåíû áûëè â æåðòâó áîãàì, êîòîðûõ óêàçàëà êîëëåãèÿ ïîíòèôèêîâ. |
2. In Siciliam tria milia militum sunt scripta, quia quod roboris ea provincia habuerat in Africam transvectum fuerat; et quia, ne qua classis ex Africa traiceret, quadraginta navibus custodiri placuerat Siciliae maritumam oram, [2] tredecim novas naves Villius secum in Siciliam duxit, ceterae in Sicilia veteres refectae. [3] Huic classi M. Pomponius, prioris anni praetor, prorogato imperio praepositus novos milites ex Italia advectos in naves imposuit. [4] Parem navium numerum Cn. Octavio, praetori item prioris anni, cum pari iure imperii ad tuendam Sardiniae oram patres decreverunt; Lentulus praetor duo milia militum dare in naves iussus. [5] Et Italiae ora, quia incertum erat quo missuri classem Carthaginienses forent — videbantur autem quidquid nudatum praesidiis esset petituri — M. Marcio, praetori prioris anni, cum totidem navibus tuenda data est. [6] Tria milia militum in eam classem ex decreto patrum consules scripserunt et duas legiones urbanas ad incerta belli. [7] Hispaniae cum exercitibus imperioque veteribus imperatoribus, L. Lentulo et L. Manlio Acidino, decretae. Viginti omnino legionibus et centum sexaginta navibus longis res Romana eo anno gesta. [8] Praetores in provincias ire iussi. Consulibus imperatum ut, priusquam ab urbe proficiscerentur, ludos magnos facerent quos T. Manlius Torquatus dictator in quintum annum vovisset, si eodem statu res publica staret. [9] Et novas religiones excitabant in animis hominum prodigia ex pluribus locis nuntiata. Aurum in Capitolio corvi non lacerasse tantum rostris crediti sed etiam edisse; [10] mures Antii coronam auream adrosere; circa Capuam omnem agrum locustarum vis ingens, ita ut unde advenissent parum constaret, complevit; [11] eculeus Reate cum quinque pedibus natus; Anagniae sparsi primum ignes in caelo, dein fax ingens arsit; [12] Frusinone arcus solem tenui linea amplexus est, circulum deinde ipsum maior solis orbis extrinsecus inclusit; Arpini terra campestri agro in ingentem sinum consedit; [13] consulum alteri primam hostiam immolanti caput iocineris defuit. Ea prodigia maioribus hostiis procurata; editi a collegio pontificum dei quibus sacrificaretur. |
ÏÐÈÌÅ×ÀÍÈß